De secundaire basis principes van paardrijden zijn gericht op het vermogen van het paard om de wervelkolom en achterhand in te zetten als belangrijkste middel voor voortstuwing en beweging. 

Wanneer een paard zich op deze manier voortbeweegt, -met of zonder ruiter op de rug, -is dat in het hele lichaam te zien. Het lichaam van het paard heeft verticale balans en vormt een sierlijke boog. De rug is opgetild, de achterhand is direct onder de croupe verzameld, en de schouders en nek worden licht gedragen door de kracht die wordt gegenereerd door de romp en de achterhand. De schouders lijken onbelast en vrij om zich met gracieuze lange passen voort te bewegen. 

Een paard dat toegang heeft tot vrije bewegingsfuncties, zal deze bewegingen meestal automatisch en moeiteloos uitvoeren. Een paard dat restrictie in de kaak, wervelkolom of bekken ervaart, zal deze bewegingen vanzelfsprekend moeizamer oppakken. Hulpstukken die het paard in een bepaalde frame forceert zal op lange termijn meer onbalans aanrichten. 

Compensatie en de natuurlijke beschermingsmechanisme

Wanneer paarden langdurig compenseren raken bindweefselstructuren overbelast of beschadigd -denk aan kreupelheden, ontstoken ligamenten of pezen -en wordt het weefsel actief om te voorkomen dat het verder beschadigd. Actief bindweefsel zet zich op en wordt stugger waarbij de mobiliteit afneemt. Bindweefsel in rust wordt platter en elastischer, waardoor de mobiliteit juist toeneemt.

Observaties van lichaamsstructuren, natuurlijke basisbewegingen en balans geven goed weer of -en hoe -het paard compenseert in zijn biomechanische functies en wat het compensatiepatroon in stand houdt, welke systemisch worden behandeld. 

Paarden die hun “achteraandrijving” niet volledig of verkeerd benutten, compenseren hun beweging en dragen spanningen in de kaak dat leidt tot hypertonie in de spieren van de kaak en basis van de nek, of juist een volledig gebrek aan spierontwikkeling in de kaak of nek, en milde tot magere bespiering in de rug, onderrug of achterhand op lange termijn. 

Wanneer het hoofd hoog wordt gehouden met een holle houding, kan de kaak niet ontspannen, moet de romp naar beneden zakken en kan de achterhand niet effectief worden ingezet, waardoor het paard niet in staat is om zichzelf op een correcte manier te dragen. Onderontwikkelde bovenlijn spieren van paarden die voldoende beweging en voedsel aangeboden krijgen, duiden op een paard met aanzienlijke compensatie. De gangen kunnen  schokkerig of onregelmatig aanvoelen, gepaard met verkortte passen omdat de achterbenen niet voldoende onder de romp van het paard kunnen komen.

Fysieke onderzoeken en observaties van de functionele biomechanica wijzen uit dat deze paarden vaak moeite hebben met een correcte inbuiging, nageeflijkheid, ze zijn gevoelig op de rug, ervaren verticale onbalans, en hebben een strakke hals, kaak -en ribspanning waaruit gewrichtsproblemen voortvloeien. Het craniosacraal-myofasciaal bindweefsel speelt een leidende rol bij de lichaamshouding en beweging, en zal bij compensatie onevenwichtigheid verder ondersteunen en dus in stand houden om zichzelf voort te blijven bewegen.